بعداز انتخاب ،عاشقانه باش!

سه نکته برای یک ازدواج خوب

در مقاله ی قبل با عنوان « اندر فواید ازدواج » به برسی لزوم ازدواج به موقع پرداختیم .در این مقاله بحثی کوتاه پیرامون انتخاب صحیح و محبت در زندگی زناشویی خواهم داشت .

در انتخاب همسر دقت کنید

دقت در انتخاب همسر ، یک ضرورت است و مسامحه و بی‏توجهی ، پشیمانی را در پی خواهد داشت. معیارها و خصوصیات زیر ، در گزینش همسر لازم است در نظر گرفته شوند:

الف) همسر دیندار انتخاب کنید ، زیرا دینداری دختر و پسر جوان، حفظ حریم عفت، حیا، نجابت و غیرت را در پی خواهد داشت.

جوانی نزد پیامبر صلی الله علیه ‌و آله آمد و از وی درباره ی ازدواج رهنمود خواست. رسول خدا صلی الله علیه‌وآله فرمود: « آری، ازدواج ‏کن و بر تو باد که همسری دیندار انتخاب نمایی».₁

پیامبر درباره گونه‏های انتخاب همسر توسط برخی از مردم، چنین بیان داشت:

«برخی برای انتخاب همسر، به مال یا دین یا زیبایی یا به نسب او توجه دارند ، امّا بر شما باد که با دینداران ازدواج کنید.»₂

پیامبر، همسرگزینی بر محور ثروت یا زیبایی و منهای دینداری را نهی کرده، می‏فرماید:

«هرکه با زنی برای مالش ازدواج کند ، خداوند او را به مال وی واگذار خواهد کرد₃ و هرکه با او برای زیبایی‏اش ازدواج کند، در او چیزی که خوشایند نیست، خواهد دید و هر که با وی برای دینش ازدواج کند ، خداوند تمام این مزایا را برای او جمع خواهد کرد».₄

صید دین کن تا رسد اندر تَبَع‏

حُسن و مال و جاه و بختِ مُنْتفَع₅

ب) به اخلاق  توجه کنید ، چون اخلاق، اساس و شیرازه ی پایداری و استحکام زندگی زناشویی است و بی‏شک، سوء اخلاق، بی‏احترامی و نامهربانی‏هایی را در پی داشته و فروغ محبت را خاموش خواهد ساخت. پیامبر می‏فرماید: «هرگاه برای دختر شما خواستگاری آمد که دین و اخلاقش را می‏پسندید ، قبول کنید و گرنه در سطح جامعه، فتنه و فساد بسیار می‏گردد».₆

ج) به دلیل تأثیرپذیری دختر و پسر از خانواده و محیط رشد ، اصالت خانوادگی تعیین‏کننده است. از این رو، در کلام پیامبر صلی الله علیه‌ و آله چنین آمده است: « با فلان گروه ازدواج کنید که مردانشان عفت دارند ، پس زنانشان هم عفیف هستند ، و با آن گروه ازدواج نکنید که مردانشان بی‏عفتی نموده‏اند ، زیرا زنانشان هم بی‏عفت شده‏اند».₇

رسول خدا صلی الله علیه‌ و آله از ازدواج با سبزه‏ای که در لجن‏زار دیده شده، پرهیز داده است و در پاسخ ، سبزه در لجن‌زار را این‏گونه معرفی می‏کند: «زن زیبایی که در مکان و خانواده فاسدی باشد».₈

د) به همتایی (کُفْوِ همدیگر بودن) ، توجه کنید. این ویژگی، به نوعی لزوم هماهنگی، همگرایی، تناسب و سنخیت روحی، اخلاقی و جسمی میان دختر و پسر را توصیه می‏کند ، تا زندگی مشترک، استوارتر، پرثمرتر و لذّت‌بخش‏تر گردد. رسول خداصلی الله علیه ‌و آله می‏فرماید: « به همتایان خود ، زن بدهید و از همتایان همسر بگیرید».₉

همتایی، گونه‏های مختلفی دارد ، مانند همتایی دینی، فرهنگی ، اخلاقی ، علمی، جسمی، زیبایی، سنی، مالی، خانوادگی ، اجتماعی ، روحی و روانی.

رسول خدا صلی الله علیه‌ و آله مؤمنان را هم‏شأن و همتای هم می‏دانست و خودش زید بن حارثه را با زینب دختر جحش و مقداد بن اسود را با ضباعه، دختر زبیر بن عبدالمطلب، تزویج کرد ، زیرا در نگاه او ، بهترین شرافت، ایمان بود و تناسب در آن، در نظر آن حضرت، جایگاه خاص خود را داشت₁₀ و بر گونه‏های دیگر مقدم بود.

ه) معیار زیبایی ، به عنوان یک امتیاز در شیرینی و صفای زندگی مؤثر است ؛₁₁ اما در اولویت‏بندی معیارها، در رتبه اول قرار ندارد ، زیرا رسول خدا صلی الله علیه‌وآله فرمود: « نباید حسن چهره زن را بر حسن دینداری او برتری داد».12 معیارهایی چون فاسق بودن، بی‏عفتی، بداخلاقی و حماقت، به عنوان گزینه‏های ممنوع عنوان شده‌اند.₁₃

3. به زندگی، گرما ببخشید

همسر خود را بزرگ بشمارید. او به منزله ی بال شماست که با آن می‏توانید پرواز کنید. با بزرگداشت او، بر گرما و محبت زندگی خود بیفزایید. به این آیه ، توجه کنید:

« یکی از آیات الهی این است که برای شما از جنس خودتان، جفتی بیافرید، تا با او انس بگیرید و آرامش بیابید و در میان شما، دوستی و مهربانی قرار داد و در این امر، برای افرادی که اهل اندیشه و تفکر باشند ، آیات و نشانه‌هایی وجود دارد».₁₄

پیامد انس، الفت، همدلی و همزبانی، آرامش است و دوستی و مهربانی، نتیجه آن است که باید از آن پاسداری کنید.

پیامبر صلی الله علیه ‌و آله در خانواده ، مهربان بود و نسبت به همسران خود ، هیچ گونه خشونتی نمی‏کرد و این، بر خلاف خلق و خوی مکیان بود. وی به حسن معاشرت با زنان، توصیه می‏کرد و می‏گفت: همه مردم، دارای خصلت‏های نیک و بد هستند ، مرد نباید تنها جنبه‏های ناپسند همسر خویش را در نظر بگیرد و او را ترک کند ، زیرا هر گاه از یک خصلت او ناراحت شود ، خصلت دیگرش، مایه خشنودی اوست و این دو را باید با هم به حساب آورد.

پیامبرصلی الله علیه‌ و آله با فرزندان و فرزندزادگان خود، مهربان بود و به آنها محبت می‏کرد: آنها را روی دامن خویش می‏نشاند ، بر دوش خویش سوار می‏کرد ،آنها را می‏بوسید و اینها همه برخلاف خلق و خوی رایج آن زمان بود.₁₅

دوستی همسر، از اخلاق انبیاست و این دوستی را باید به همسر اعلان کرد .

پیامبر می‏فرمود: این سخن مرد به زن خود که دوستت دارم، هرگز از دل زن بیرون نمی‏رود. با نیکی کردن دل‏ها تصرف می‏شود ، پس به همسر خود مهر بورزید و به او وفادار باشید و گره‏های کوچک و بی‌اهمیت زندگی را نادیده بگیرید.

پی نوشت ها:

1. کافی، ج‏5، ص‏332.

2. کنزالعمال، ح 44602.

3. پیامبر صلی الله علیه و آله می‏فرماید: «برای ثروت با آنان ازدواج نکنید؛ چه بسا که دارایی شان آنان را بر ضد شما بشوراند». (کنزالعمال، ح ‏44537).

4. وسائل الشیعه، ج‏14، ص‏31.

5. مثنوی معنوی، دفتر4، بیت 3141.

6. وسائل الشیعه، ج 14، ص 51.

7. همان، ص‏271.

8. همان، ص‏19.

9. همان، ج‏14، ص‏29.

10. همان، ج‏14، ص‏40.

11. پیامبر صلی الله علیه و آله می‌فرماید: «نیکوترین زنان امتم، خوبرویان هستند». (وسایل الشیعه، ج‏14، ص‏160).

12. کنزالعمال، ح‏44590.

13. وسائل الشیعه، ج‏14، ص‏20؛ مستدرک الوسائل، ج‏14، ص‏165.

14. روم، آیه 22.

15. مرتضی مطهری، مجموعه آثار، ج‏2 (وحی و نبوت)، ص 251- 262.

منبع : مجله پرسمان - با تلخیص

معیار اصولی و متناسب برای ازدواج

(کدام معیار برای انتخاب همسر مناسب تر است )

ضرورت چند نکته :

خانواده هر دو نفراز نظر فرهنگی و سنت های رایج نزدیک به هم باشند.

تا سر حد امکان، تمکن مالی دو خانواده متناسب با یکدیگر باشد.

اگر هر دو نفر اهل یک شهر نیستند حداقل در سایر زمینه ها و آداب و رسوم نزدیک به هم باشند.

دیدگاه های دو خانواده از نظر مذهبی – سیاسی  – اجتماعی و معاشرت نزدیک به هم باشند.

در خانواده دو طرف پدرسالاری یا مادرسالاری به صورت مطلق وجود نداشته باشد.

تناسب جسمی – شکل – قیافه و اندام هر دو نفر به هم نزدیک باشد تا حدی که تفاوت های موجود خیلی چشمگیر نباشد.

از نظر سن و سال متناسب باشند و به اصطلاع عامه «به هم بیایند».

از نظر میزان تحصیلات، اختلاف فاحش نداشته باشند.

در انتخاب محل سکونت یا محل کار اختلاف سلیقه نداشته باشند.

از نظر طرز تفکر و اندیشه اجتماعی به هم نزدیک باشند.

دیدگاهشان نسبت به زندگی یکسان باشد.

تفاوت های شخصیتی و خصوصیت های رفتاری فاحشی نداشته باشند.

تا آنجا که مقدور است بهره هوشی آنها نزدیک به هم باشد.

دارای دیدگاه های سیاسی گرایش های اعتقادی و افق های فکری نزدیک به هم باشند.

هر دو نفر استقلال رأی داشته باشند؛ یعنی شخصاً در امور زندگی تصمیم بگیرند نه با دهن بینی و تقلید از دیگران.

از نظر تفکرات مذهبی در دو قطب مخالف هم نباشند که این مورد بسیار مسئله ساز است.

داشتن اختلافاتی در موارد اشاره شده گرچه زندگی را سخت می کند و امکان تفاهم را به حداقل می رساند ولی به شرطی که طرفین اهل تغییر، رشد، تکامل و پیشرفت باشند، همزیستی را غیر ممکن نمی سازد.

کسانی که در زندگانی خویش درجا می زنند و به فکر پیشرفت نبوده و اهل تغییر و تحول نیستند باید سعی کنند گرد همسری که با او اختلافات طبقاتی و فرهنگی زیادی دارند نگردند. آموخته های طول زندگی را می توان تغییر داد زیرا همه آنها اکتسابی هستند و کافی است غلط بودنش به فرد ثابت شود تا میل به تغییر آنها فزونی یابد ولی عوامل روان شناختی و ساختاری شخصیت افراد را به سختی می توان تغییر داد.

تغییر این گونه عوامل و مواردی که در شخصیت آدمهاست در صورتی حاصل می شود که هر دو طرف قبول کنند وجود تفاوت های فاحش مسئله ساز است، پس شخص باید تغییر کند.

این تغییرات نیاز به طول زمان، آموزش علمی، خواستن و به کاربردن تمرینات لازم دارد. تنها «خواستن» کافی نیست؛ گذشت آگاهانه در زندگی و پاکسازی ذهن از تعصبات، نقش اساسی در تفاهم و سازندگی دارد.

این همه تلاش زمانی ثمربخش است که عشق  و علاقه در میان باشد. عشق و علاقه زمینه ساز گذشت می شود و نقش مؤثری در میل به تغییر آدمی بازی می کنند. اگر اینها نباشند هیچ کس برای هدفی این چنین سخت تلاش نمی کند و اگر مهر و محبت باشد و سازندگی هم در پی آن بیاید، آن وقت زندگی معنای واقعی اش را پیدا می کند و این مهم نیز میسر نیست مگر به لطف فداکاری هر دو طرف؛ که تغییر در یک طرف هرگز کافی نبوده و نیست .

روش های مطالعه برای انتخاب همسر

روش های مطالعه برای انتخاب همسر به دو گروه تقسیم شده است :

الف : روش های غیرمستقیم

در ابتدا برای شناخت فرد مورد نظر باید از افرادی که با وی در تماس هستند اطلاعات لازم کسب شود .

منابع کسب اطلاع به روش غیرمستقیم عبارت اند از:

1- همسایگان

2- خویشاوندان و دوستان خانواده

3- همکاران پدر و مادر و سایر اقوام

4- محل تحصیل و شغل

5- همکلاس ها و…

معمولاً کسی که می خواهد ازدواج کند باید در اطراف و جوانب به تفحص و جستجو بپردازد و درباره خانواده و همکاران، همکلاسی ها و دوستان فرد تحقیق و بررسی کند و از بین افراد ذی صلاح برای تکمیل اطلاعات خود اقدام کند.

برای انتخاب باید در زمینه های اجتماعی – فرهنگی  – تحصیلات  – وضعیت مالی  – اخلاق  و سن  و شغل  اطلاعات لازم کسب شود و فرد از نظر تطبیق وضعیت طرف مقابل با شرایط خودش بررسی های کافی به عمل آورد.

ب : روش های مستقیم

دین اسلام بررسی های مستقیم زن و مرد را در صورتی که قصد ازدواج داشته باشند مجاز دانسته است. پیغمبر اکرم (ص): در حدیثی فرموده اند: «وقتی خداوند خواستگاری زنی را به دل کسی انداخته باشد مانعی نیست که او را بنگرد».

با توجه به مطالب فوق مطالعه حضوری از نظر دیدن و کسب اطلاعات قبل از ازدواج  (اگر هدف ازدواج باشد، نه کسب لذت) مانعی ندارد.

منابع

- مشاوره ازدواج و خانواده، تألیف سید مهدی حسینی

- جوانان و ازدواج (روان شناسی رفتار زوج های جوان)، تألیف ا. کیهان نیا

- زناشویی راز خوشبختی، تألیف دکتر کاظمی خلخالی

دید گاه دو چشمی در ازدواج موفق

آیـا تـلاش هایتان برای پیدا کردن کامل ترین زوج، بیشتر به ضررتان بوده تا بـه نـفعتان؟ روانشناسان، بینشی را مطرح   مـی کنند که چطور جستـجوها و تــلاش هـای شـمـا بـرای یافتن عشق حقـیقی، مـانـع لذت بردن از زندگیتان، ازدواج و داشتن روابط سالم می شود. زنده باد ازدواج های جدید! این روزها برای ازدواج، دیگر هیچ خانمی به دنبال مردی که بتواند خرج و مخارج خانه را تامین کند و هیچ مردی به دنبال زنی که کارهای خانه داری را خوب انجام دهد نیست. این روزها ما به دنبال کسی هستیم که با سلیقه و مزاج ما خوش بیاید و  دوستمان داشته باشد . اگر کسی را پیدا کنیم که از این ایده آلهایمان کمتر باشد، مدام از خودمان می پرسیم، آیا این همان است که دنبالش بودیم؟ آیا ممکن است کسی بهتر از این هم برای من پیدا شود؟ و معمولاً پاسخ ما به این سوال آخر مثبت است و همین مسئله باعث می شود که قربانی آرزوها و توقعات بزرگ خود شویم.

طرف مورد نظرمان باید یار حقیقی ما باشد، ضعف هایمان را از بین برده و بر توانایی هایمان بیفزاید، و همیشه و هرجا به ما احترام بگذارد و حمایتمان کند. حقیقت این است که رابطه ها و ازدواج های خیلی کمی در این حد ایده آل ادامه پیدا    می کنند. بنابراین به این فکر خواهیم کرد که آیا با کس دیگر، خوشبخت تر و خوشحال تر زندگی خواهیم کرد و انسان بهتری خواهیم بود یا نه. و این همان سرگردانی و معمای دنیای امروز است.

تحقیقات نشان داده است که افراد متاهل، به ویژه مردان متاهل، بیشتر از کسانی که ازدواج نکرده و مجرد هستند، عمر می کنند. و نه تنها بیشتر، بلکه خوشبخت تر هم زندگی می کنند.

خیلی از ما ، از متعهد شدن طفره می رویم و یا متعهد می شویم اما چشمانمان این سو و آن سو است و دنبال کسی بهتر می گردیم. روانشناسی، این وضعیت را اینطور توضیح می دهد، "شما در مرز رابطه تان پارک می کنید، اینطوری داخل رابطه هستید اما برای بیرون آمدن از آن هم آمادگی دارید." اینکار می تواند دلایل مختلفی داشته باشد: ممکن است در رابطه ای باشید اما مطمئن نباشید که این همان کسی است که می خواهید، به دنبال کسی بهتر از فرد کنونی باشید و ... از آنجا که مراحل اول هر رابطه با شور و اشتیاق زیادی همراه است، خیلی از زوج های رمانتیک و آتشین مزاج انتظار دارند که این شور و اشتیاق تا آخر و برای همیشه باقی بماند. و آنها که به دنبال انرژی پرحرارت روزهای اول آشنایی هستند، سعی می کنند که این شور و شوق را در جایی دیگر و با کسی دیگر پیدا کنند.

تزلزل عشق، ناقوس مرگ رابطه است. طرفین کم کم فکر می کنند که آیا واقعاً برای هم ساخته شده اند؟ شما با هم راحت هستید اما هیچوقت دیگر نمی توانید مثل آن روزهای اول با هم ارتباط برقرار کنید. آیا صاداقانه تر و البته شجاعانه تر این نیست که بپذیرید که ازدواجتان دیگر مثل قبل نیست؟  روانشناسان اعتقاد دارند که اکثر مردم فکر می کنند پایبند ماندن در یک ازدواج یا رابطه که باعث شادی و خوشبختی طرف نمی شود، نشانه ی ترسویی و بزدلی است.

فشار فرهنگ ها برای داشتن یک زندگی تمام عیار باعث شده مردم از داشتن رابطه ای نیمه کامل خجالت زده باشند و در حفظ آن رابطه تردید کنند، و وقتی استانداردها خیلی بالا باشند، این احساسات غیر قابل تحمل خواهند شد.

درواقع، به عقیده ی متخصصین و مشاوران  خانواده، چیزی به نام سازگاری و مطابقت معنا ندارد. به اعتقاد آنان ازدواج دستگاه اختلاف و ناسازگاری است. همه ی زوج ها در مورد هر چیزی ممکن است به اختلاف برخورد کنند.

جادوی داشتن یک ازدواج موفق این است که دیدگاهی دوچشمی داشته باشید و زندگی را علاوه بر چشم خودتان، از چشم همسرتان هم ببینید.

تمرکز بر توانایی های فردی باعث خواهد شد که  همسرمان را ابزاری برای شکوفایی خود بدانیم و ممکن است تصور کنیم که این فرد باید بتواند زیبایی ها و کمال ما را منعکس کند و یا جبرانی برای آشفتگی های درونی ما باشد. درواقع آمار طلاق بین کسانی که در اجتماعات و شغل هایی هستند که باافراد زیادی روبه رو می شوند بسیار بیشتر است.  وقتی روزانه با بمبارانی از هنرپیشه ها و مانکن های زیبا و جذاب روبه رو باشیم، ممکن است دیگر همسرمان شخص دلخواه همیشگی به نظر نیاید.

جادوی داشتن یک ازدواج موفق این است که دیدگاهی دوچشمی داشته باشید و زندگی را علاوه بر چشم خودتان، از چشم همسرتان هم ببینید.

و این چیزهاست که ما را به ورطه ی ناامیدی می کشاند. در زمانه ای که فسخ ازدواج ها به سادگی حالا نبود، به نظر  می آید که مردم احساس خشنودی بیشتر از زندگی خود با همسرانشان داشتند، درحالیکه برای زوج های امروز طلاق ساده ترین و آشکارترین راه حل است. یک رابطه واقعی باید برخوردی از انسانیت من و انسانیت طرف مقابل باشد، با   همه ی لذت ها و محدودیت هایش. اینکه زوج ها چطور با این اختلافات و برخوردها کنار می آیند کیفیت      رابطه شان را تعیین خواهد کرد.

منبع: مردمان